Dünya xəbərləri
Rusiya nüvə zərbəsini sınaqdan çıxarıb
“Qrom” kod adlı təlimlər prezident Vladimir Putin və müdafiə naziri Sergey Şoyqunun rəhbərliyi altında həyata keçirilib
Rusiya ordusu nüvə silahından istifadə üzrə təlim məşqləri keçirib.
Xəbər verilir ki, Kamçatka poliqonunda ballistik raketlər sınaqdan çıxarılıb və atəşı starteji bombardmançı təyyarələr həyata keçirib.
Xəbər verilir ki, “Qrom” kod adlı təlimlər prezident Vladimir Putin və müdafiə naziri Sergey Şoyqunun rəhbərliyi altında həyata keçirilib.
Bu da bildirilir ki, “Yars” ballistik raketi Plesetsk kosmodrumundan, Sineva raketi isə Barents dənizi hövzəsindəki Tula nüvə sualtı qayığından atllıb və hər iki raket hədəfi vurub.
Sonuncu dəfə starteji çəkindirmə qüvvələrinin ballisitik raket təlimləri fevralın 19-da, Rusiyanın Ukraynaya hərbi müdaxiləsinin ərəfəsində keçirilib.
Bütün xəbərləri izləyin
Əkrəm İmamoğluya 1 il 8 ay həbs cəzası verilib
İstanbul Böyükşəhər Bələdiyyəsinə qarşı korrupsiya iddiaları ilə başlanan istintaq çərçivəsində həbs edilən bu qurumun başqanı Əkrəm İmamoğlu bu gün, iyulun 16-da hakim qarşısına çıxarılıb.
İmamoğlu barəsində tutulmazdan öncə İstanbulun baş prokuroru Akın Gürlekə yönələn sözlərlə bağlı da cinayət işi açılmışdı.
Məhkəmə həmin iş çərçivəsində İmamoğluya terrorla mübarizədə iştirak edən şəxsləri hədəf göstərmək ittihamından bəraət verib. Lakin dövlət qulluqçusunu vəzifəsinə görə alçaltmaq ittihamı üzrə ona 1 il 5 ay 15 gün, təhdid ittihamı üzrə isə 2 ay 15 gün azadlıqdan məhrumetmə cəzası verib.
İmamoğluya ümumilikdə 1 il 8 ay həbs cəzası kəsilib. Amma ona siyasi qadağa tətbiq olunmadığı bildirilir.
Xatırlatma
Türkiyə hakimiyyəti prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanın əsas siyasi rəqibi sayılan İstanbul Böyük Şəhər Bələdiyyəsi başqanı Ə.İmamoğlunu bu ilin martında saxlayıb.
İmamoğlu rüşvət alma, terrorçu qrupa yardım və sair ittihamlarla saxlanılıb. İmamoğlunun həbsi ölkədə siyasi gərginliyi artırıb, etirazlara səbəb olub. Ana müxalifət partiyası (Prezident və parlament seçkilərində ikinci, bələdiyyə seçkilərində birinci) olan Cümhuriyyət Xalq Partiyası (CHP) onun saxlanılmasını siyasi motivli adlandırıb, əhalini qanuni nümayişlərə çağırıb.
Bir çox tənqidçilər də İmamoğlunun saxlanmasını siyasi motivli hesab edir.
Türkiyə hökuməti isə ittihamları rədd edir, məhkəmələrin müstəqil orqanlar olduğunu bildirir.
Paşinyana görə, Ermənistan böyük ehtimalla KTMT-dən çıxacaq
Ermənistanın Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatından (KTMT) çıxması üzvlüyü dondurmasından daha real görünür. Bu barədə Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan iyulun 16-da keçirdiyi mətbuat konfransında KTMT ilə bağlı mövcud vəziyyəti şərh edərkən bildirib.
2024-cü ilin fevralında Paşinyan Ermənistanın KTMT-də iştirakını dondurduğunu elan edib. O zaman baş nazir təşkilatın Ermənistan qarşısında öz öhdəliklərini yerinə yetirmədiyini əsas səbəb kimi göstərmişdi.
Rusiya buna cavab olaraq bildirib ki, bu, rəsmi Yerevanın qərar verəcəyi bir məsələdir.
O vaxtdan bəri Ermənistan KTMT çərçivəsində keçirilən heç bir tədbirdə iştirak etməyib və təşkilata üzvlük haqqını ödəməyib.
Bununla belə, Rusiyanın Ermənistan ərazisində hərbi bazası var.
KTMT-də aparıcı rolu Rusiya oynayır. Təşkilata habelə Belarus, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Tacikistan və Ermənistan daxildir.
Rusiyada 'ekstremist' materiallara görə cərimələr gözlənir
"Kommersant" qəzeti iyulun 15-də yazıb ki, Rusiyanın İnzibati Xətalar Məcəlləsinə dəyişikliklərlə bağlı qanun layihəsi baxılmaq üçün Dövlət Dumasına təqdim edilib. Bu düzəlişlər internetdə, o cümlədən VPN-servislərdən istifadə etməklə "ekstremist materialların qəsdən axtarışı"na görə cərimələrin tətbiqini nəzərdə tutur. Cərimənin məbləği 3 min rubldan 5 min rubladək ola bilər.
Bundan əlavə, Dövlət Dumasının dövlət quruculuğu və qanunvericilik komitəsi tərəfindən təsdiqlənmiş bu düzəlişlər funksional baxımdan VPN-i xatırladan proqram təminatının reklamına görə də cərimələrin tətbiqini nəzərdə tutur. Bu pozuntuya görə vətəndaşlar üçün 50 min rubldan 80 min rubladək, vəzifəli şəxslər üçün 80 min rubldan 150 min rubladək, hüquqi şəxslər üçün isə 200 min rubldan 500 min rubladək cərimə tətbiq ediləcək.
"Qadağan olunmuş məzmun" axtarışı ilə bağlı düzəlişlər ikinci oxunuşda səsə qoyulur. Belə ki, daha əvvəl qanun layihəsi nəqliyyat-ekspedisiya fəaliyyətinin tənzimlənməsi üzrə tədbirlər kompleksi kimi təqdim edilib.
"Kommersant" qeyd edib ki, təklif olunan düzəlişlərlə bağlı layihə 2025-ci ilin yanvarında birinci oxunuşda qəbul edilib.
Bununla bağlı "Şəbəkə Azadlıqları" layihəsi bildirib ki, bu, bir taktikadır, belə ki, daha əvvəl təqdim olunan boş qanun layihələri repressiv təşəbbüsləri təşviq etmək üçün dəfələrlə istifadə olunub.
Təklif olunan düzəlişlərlə bağlı "Forbes" nəşrinə verdiyi müsahibədə hüquqşünas Stanislav Seleznyov deyib ki, bundan əvvəl Rusiya qanunvericiliyində hər hansı məzmunun istehlakına (baxılması və ya oxunmasına) görə məsuliyyət nəzərdə tutulmamışdı. Yalnız həmin məzmunun yayılmasına görə cəza tətbiq olunurdu.
Belə pozuntuları aşkar etmək üçün axtarış tarixçəsinə - ya "Google" hesabındakı, ya da müsadirə olunmuş cihazın brauzer tarixçəsinə baxıla bilər. Bundan əlavə, bu "pozuntu"ları aşkar etmək üçün mobil operatorlar da hüquq-mühafizə orqanlarına kömək edə bilər. "Şəbəkə Azadlıqları" xatırladır ki, Rusiya axtarış sistemləri və sosial şəbəkələri hüquq-mühafizə orqanları ilə əməkdaşlıq etməyə, istifadəçilərin axtarış sorğularına dair statistika toplamağa və ötürməyə məcburdur. Bundan əlavə, yeni qanunlar küçədə polis tərəfindən vətəndaşların cihazlarının daha tez-tez yoxlanılması üçün əsas yarada bilər.
Dövlət Duması dəyişiklikləri təsdiqləyərsə, bu, 2025-ci il sentyabrın 1-dən qüvvəyə minəcək
Ukraynanın baş naziri istefa verib
Ukraynanın baş naziri Denis Şmıqal istefa verib. O, müdafiə naziri postunu tutacaq.
D.Şmıqal 2020-ci ildən Ukrayna hökumətinə rəhbərlik edirdi.
Prezident Volodimir Zelenski yeni baş nazir postuna baş nazirin müavini Yuliya Sviridenkonun namizədliyini təklif edib. O, eyni zamanda, Şmıqalın müdafiə naziri postuna namizədliyini Ali Radaya təqdim edib.
"Denis Şmıqalın zəngin təcrübəsi Ukraynanın müdafiə naziri vəzifəsində mütləq faydalı olacaq. Məhz bu sahədə hazırda ölkənin maksimum resursları cəmlənib və çox böyük məsuliyyət var", - Zelenski bildirib.
Ukrayna mediasının yazdığına görə, müdafiə naziri Rustem Umerov, ehtimal ki, ölkənin ABŞ-dəki səfiri postunu tutacaq. Ancaq bu təyinat hələ rəsmi olaraq açıqlanmayıb.
İyulun 16-da Ali Radanın Şmıqalın istefasını qəbul edəcəyi, 17-də isə yeni baş nazir üçün səsvermə keçirəcəyi gözlənilir.
Yeni kabinetin vəzifələri
İyulun 15-də Sviridenko ilə görüşdə prezident Zelenski növbəti altı ay üçün yeni nazirlər kabineti qarşısında müəyyən vəzifələr qoyub. Onun sözlərinə görə, əsas prioritetlərdən biri Ukraynada xüsusilə pilotsuz uçuş aparatları sahəsində yerli silah istehsalının artırılmasıdır. Derequlyasiya aparmaq və ölkənin daxili iqtisadi potensialını azad etmək də əsas məqsədlər sırasındadır.
Ukrayna konstitusiyasına əsasən, ölkə prezident-parlament respublikasıdır və hökumət Ali Radada formalaşdırılmış çoxluq tərəfindən qurulur. Ali Radada əksəriyyət prezidentin tərəfdarlarından ibarət olduğu üçün, faktiki olaraq, hökumətə kadr təyinatlarını prezident Zelenski müəyyən edir.
Avropa İttifaqı Ermənistanda müstəqil media üçün 1.5 milyon avro ayırır
Brüsseldə işgüzar səfərdə olan Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyan Avropa Komissiyasının prezidenti Ursula fon der Lyayen və Avropa İttifaqı Şurasının prezidenti Antonio Koşta ilə görüşüb. Üçtərəfli görüşlə bağlı birgə mətbuat açıqlamasında bildirilib ki, Aİ rəsmiləri Ermənistanın suverenliyi, ərazi bütövlüyü və aparılan demokratik islahatlara dəstək ifadə ediblər: "Avropa İttifaqı Ermənistana dayanıqlılıq və uzunmüddətli inkişaf sahəsində dəstəyini təsdiqləyib və bu məqsədlə indiyə qədər əhəmiyyətli maliyyə və texniki yardım ayırıb. "Global Gateway" strategiyası çərçivəsində Aİ-nin Ermənistana yatırdığı investisiyaların ümumi həcmi 2.5 milyard avroya çatacaq".
Aİ, eyni zamanda, bu ölkədə informasiya ekosistemini dəstəkləmək və müstəqil medianı gücləndirmək üçün 1.5 milyon avroluq yeni yardım paketi elan edib.
Məlumatda görüş zamanı Cənubi Qafqazda sülh prosesinin müzakirəsinə toxunulduğu da qeyd olunub.
"Prezident Koşta və Avropa Komissiyasının prezidenti Fon der Lyayen Ermənistanın Cənubi Qafqazda sabitliyin təşviqi istiqamətində atdığı addımları da yüksək qiymətləndiriblər. Xüsusilə, Azərbaycanla sülh danışıqlarında davamlı şəkildə iştirakı və Türkiyə ilə münasibətlərin normallaşdırılması istiqamətində atılan addımlar vurğulanıb", - birgə açıqlamada bildirilib.
Xatırlatma
Ötən əsrin 80-ci illərində gərginləşən Qarabağ münaqişəsi Azərbaycan və Ermənistan arasında toqquşmalara səbəb olub. 1990-cı illərin əvvəllərində Azərbaycanın Qarabağ bölgəsi, ətraf 7 rayonu işğal edilib. 2020-ci ildə 44 günlük müharibə və 2023-cü ildə birgünlük hərbi əməliyyatlar nəticəsində Bakı bütün ərazilərində suverenliyini bərpa edib.
Son illər iki ölkə arasında müxtəlif formatlarda danışıqlar aparılsa da, hələlik, sülh sazişi imzalanmayıb. Bununla belə, tərəflər bu ilin martında saziş üzrə bütün maddələrin razılaşdırıldığını açıqlayıblar.
SBU: polkovnik Voroniçi Rusiya agentləri güllələyib
Ukrayna Təhlükəsizlik Xidməti (SBU) bildirib ki, polkovnik İvan Voroniçi Rusiya xüsusi xidmət orqanlarının agentləri qətlə yetirib. SBU-nun məlumatında qeyd olunub ki, qətli törədən şəxslər Kiyev vilayətində saxlanarkən müqavimət göstəriblər və nəticədə onlar "zərərsizləşdiriliblər".
SBU-nun rəhbəri Vasili Malyuk qətli törətməkdə şübhəli bilinən bu şəxsləri "Rusiya Federal Təhlükəsizlik Xidmətinin (FSB) casus-döyüş qrupu" adlandırıb.
SBU iddia edib ki, polkovnik Voroniçin qətlini bir kişi və bir qadın törədib. Onlar, göstərişə uyğun olaraq, ukraynalı polkovniki izləyib və onun hərəkət marşrutlarını müəyyən ediblər.
SBU-nun Xüsusi Əməliyyatlar Mərkəzinin baş əməliyyat müvəkkili, polkovnik İ.Voroniç iyulun 10-da Kiyevdə güllələnib.
"The New York Times" yazıb ki, Voroniç SBU-nun beşinci idarəsində xidmət edirmiş. Bu idarə Rusiya və onun işğal etdiyi Ukrayna ərazilərində əməliyyatlar həyata keçirir. Bir müddət polkovnik Voroniç bu bölməyə rəhbərlik edib. Həmin idarə ABŞ Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsindən (CIA) dəstək alırdı və xüsusilə Donbasda rusiyapərəst separatçıların komandirlərindən biri, "Motorola" ləqəbli Arsen Pavlovun öldürülməsinə görə məsuliyyət daşıyırdı.
10 iyun
Kiyevdə Ukrayna Təhlükəsizlik Xidmətinin polkovniki öldürülüb
Kiyevdə Ukrayna Təhlükəsizlik Xidməti (SBU) Xüsusi Əməliyyatlar Mərkəzinin baş əməliyyat müvəkkili, polkovnik İvan Voroniç güllələnib. Hadisə bu gün səhər saatlarında baş verib.
Ali Radanın sabiq deputatı İqor Mosiyçukun məlumatına görə, naməlum şəxs "səsboğucu ilə təchiz olunmuş tapançadan beş dəqiq atəş açıb, daha sonra cinayət yerindən qaçıb".
SBU qətllə bağlı istintaqın başladıldığını bildirib.
Jurnalistlər Ukraynada Rusiya tərəfində vuruşan 500-dən çox xarici vətəndaşın ölümünü təsdiqləyib
Rusiyanın Ukraynaya qarşı genişmiqyaslı işğal müharibəsi başladıqdan bəri Rusiya silahlı qüvvələrinin azı 118 min 139 hərbi qulluqçusu həlak olub. Bu rəqəmə 28 ölkədən olan 523 xarici döyüşçü də daxildir. Bu barədə məlumatı BBC-nin Rusiya xidməti yayıb. Məlumatlar "Mediazona" və könüllülər qrupu ilə birgə aparılan hesablamalara əsaslanır.
Söhbət müqavilə imzalanan zaman Rusiya vətəndaşlığı olmayan və onların ölümünü açıq mənbələr əsasında təsdiqləmək mümkün olan xarici vətəndaşlardan gedir.
Həlak olmuş əcnəbilər arasında ən çox Tacikistan vətəndaşı qeydə alınıb - 72 nəfər. Onların ardınca Nepal (70 nəfər) və Özbəkistan (66 nəfər) gəlir. Araşdırmaya görə, Tacikistan və Özbəkistandan olan ölən əsgərlərin yarıdan çoxu Rusiya həbsxanalarından cəbhəyə göndərilən şəxslərdir.
Həlak olan əcnəbilərin sayına görə dördüncü yerdə Gürcüstan qərarlaşıb - 63 nəfər. Onların, demək olar ki, hamısı beynəlxalq səviyyədə tanınmayan Cənubi Osetiya və Abxaziya bölgələrinin sakinləridir. 54 hərbçi ilə beşinci yerdə Ukrayna gəlir. Hesablamalarda yalnız genişmiqyaslı müharibə başlamazdan əvvəl Ukraynanın nəzarətində olan ərazilərdə qeydiyyatda olan şəxslər nəzərə alınıb. Onların əksəriyyəti islah koloniyalarından müharibəyə cəlb olunub.
Bundan əlavə, Rusiya tərəfində Ukraynaya qarşı müharibədə Efiopiya, Zambiya, Mərkəzi Afrika Respublikası, Tanzaniya, Toqo və ABŞ vətəndaşlarının da döyüşdüyü qeyd olunur.
'Reuters': Tramp Ukraynaya 300 milyon dollarlıq hərbi yardım göndərəcək
ABŞ prezidenti Donald Tramp bu ilin yanvarında vəzifəyə qayıtdıqdan sonra ilk dəfə olaraq prezident səlahiyyətindən yararlanaraq Kiyevə silah göndərəcək. Prezident Trampın müvafiq planı ilə tanış olan iki mənbə bu barədə "Reuters"ə bildirib. Eks-prezident Co Bayden bu səlahiyyətdən tez-tez istifadə edib.
Trampın bu addımı onun Ukraynanın müdafiəsində maraqlı olduğuna işarədir.
Mənbələr bildirib ki, Trampın komandası Prezidentin Silahların Təcili Çıxarılması Səlahiyyəti (Presidential Drawdown Authority) əsasında Ukraynaya göndərilmək üçün ABŞ-nin mövcud silah ehtiyatlarından uyğun silah və sursatları seçəcək. Mənbələrdən biri bu silahların dəyərinin 300 milyon dollar ola biləcəyini qeyd edib.
Bu həftənin əvvəlində prezident Tramp deyib ki, ABŞ Rusiyanın güclənən hücumlarından müdafiə olunmaq üçün Ukraynaya daha çox silah göndərəcək.
Mənbələr bildiriblər ki, hərbi yardım paketinə "Patriot" raketləri və ortamənzilli hücum raketləri daxil ola bilər, lakin dəqiq hansı silah-sursatın göndəriləcəyi ilə bağlı hələ qərar verilməyib.
İndiyədək Tramp administrasiyası Ukraynaya yalnız keçmiş prezident Co Bayden tərəfindən təsdiqlənmiş silahları göndərib. Prezidentin adıçəkilən səlahiyyəti ona fövqəladə vəziyyətlərdə müttəfiqlərə yardım məqsədilə ABŞ-nin silah ehtiyatlarından birbaşa istifadə etməyə imkan verir.
Pentaqon və Ağ ev məsələ ilə bağlı sorğuya dərhal cavab verməyib.
Prezident Trampın Ukraynanın müdafiəsinə dair mövqeyi isə indiyə qədər qeyri-sabit olub. O, bəzən ABŞ-nin Ukraynaya hərbi yardımını tənqid edib və Rusiya haqqında müsbət danışıb, lakin, eyni zamanda, bəzən Kiyevə dəstəyini ifadə edib və Kremlə qarşı sərt tənqidlər səsləndirib.
Vaşinqtonun ABŞ prezidentinin müvafiq səlahiyyəti çərçivəsində Ukrayna üçün hələ 3.86 milyard dollar dəyərində yardımı qalır. Bu mexanizm üzrə son yardım yanvarın 9-da prezident Bayden tərəfindən elan edilmiş 500 milyon dollarlıq paket olub.
Ukraynanın əsas prioritetləri arasında isə "Patriot" sistemləri və GMLRS mobil reaktiv artilleriya sistemləri yer alır və bu silahlar yeni yardım paketinə daxil edilə bilər. Bu silahların Avropada yerləşdirilmiş ehtiyatlardan götürülməsi sayəsində onların bir neçə gün ərzində cəbhə bölgəsinə çatdırılması mümkündür.
ABŞ Konqresi Rusiyanın tammiqyaslı işğalından sonra keçən 3 il yarım ərzində Ukrayna və müttəfiq dövlətlərə 175 milyard dollar yardım və hərbi yardımı təsdiqləyib.
BMT: İyunda Ukraynada 232 dinc sakin həlak olub [Video]
BMT-nin Ukraynada İnsan Hüquqları üzrə Monitorinq Missiyası iyunda müharibə nəticəsində mülki şəxslər arasında ölən və yaralananlarla bağlı hesabatını açıqlayıb. Hesabata görə, iyunda Ukraynada azı 232 dinc sakin həlak olub, 1343 nəfər isə yaralanıb.
Bu ayda Ukraynada ölən və yaralanan mülki şəxslərin ümumi sayı 1575 nəfərdir ki bu da 2022-ci ilin aprelindən bəri bir ay üzrə qeydə alınan ən yüksək rəqəmdir. Bir ayda bu qədər çox mülki vətəndaşın həlak olması isə sonuncu dəfə təxminən bir il əvvəl baş verib.
BMT-nin hesabatında qeyd olunub ki, Ukrayna şəhərlərinin yaşayış məntəqələrinə uzaqmənzilli raket və döyüş dronları ilə endirilən zərbələr, iyunda mülki itkilərin əsas səbəbi olub. Ölüm sayının 53%-i bu hücumlardan qaynaqlanır.
2025-ci ilin iyununda Rusiyanın Ukrayna ərazisinə atdığı raketlərin və döyüş başlıqlarının sayı 2024-cü ilin iyun ayındakı göstəricidən on dəfə çoxdur.
Qeyd olunub ki, cəbhəyanı bölgələrdə mülki itkilərin səviyyəsi yüksək olaraq qalır. Bu, xüsusilə Xerson və Donetsk vilayətlərində yaxın məsafəli döyüş dronları ilə gerçəkləşdirilən hücumlarla bağlıdır.
ABŞ Ukraynada sülhün 'yol xəritəsi'ni görmək istəyir
ABŞ dövlət katibi Marko Rubio Kuala-Lumpurda keçirilən ASEAN ölkələrinin regional təhlükəsizlik forumu çərçivəsində Rusiya xarici işlər naziri Sergey Lavrovla görüşüb.
İnformasiya agentliklərinin xəbərinə görə, tərəflər arasında görüş 50 dəqiqə davam edib. Görüş zamanı müzakirə olunan mövzular arasında Rusiyanın Ukraynada apardığı müharibə, İran və Suriya ətrafındakı vəziyyət, eləcə də iki ölkənin diplomatik nümayəndəliklərinin fəaliyyətinin normallaşdırılması ilə bağlı məsələlər yer alıb.
Moskva Rusiya ilə ABŞ arasında birbaşa uçuşların bərpası məsələsini də qaldırıb.
Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin (XİN) bəyanatında deyilir ki, Lavrov və Rubio "münaqişələrin dinc yolla həllinə, Rusiya-Amerika iqtisadi və humanitar əməkdaşlığının bərpasına, həmçinin iki ölkənin cəmiyyətləri arasında azad təmasların təşviqinə qarşılıqlı marağı təsdiqləyiblər".
"Reuters"in məlumatına görə, Rubio Lavrovla görüşündə Rusiyanın Ukraynadakı münaqişənin sülh yolu ilə həlli məsələsindəki mövqeyində çevikliyin olmamasından məyusluğunu ifadə edib. Onun sözlərinə görə, ABŞ bu münaqişənin başa çatdırılması üçün "yol xəritəsi" görmək istəyir. O, Lavrovla söhbətini "açıq və vacib" adlandırıb.
Rubio həmçinin deyib ki, Lavrov ona Ukraynada müharibənin sona çatdırılması ilə bağlı əvvəl səsləndirilməmiş yeni təkliflər barədə də məlumat verib.
"Düşünürəm ki, bu, yeni və fərqli bir yanaşmadır... Mən bunu sülhə zəmanət verən adlandırmazdım, lakin bu, bizim prezidentə çatdıracağımız konsepsiyadır", - Rubio vurğulayıb. ABŞ dövlət katibi bu təkliflərlə bağlı hər hansı detalı açıqlamayıb.
Malayziyadan sonra Lavrov Rusiyanın davamlı olaraq hərbi əməkdaşlığını gücləndirdiyi Şimali Koreyaya səfər edəcək.
Ursula Fon der Lyayenə etimadsızlıq rədd edilib
Avropa Komissiyasının prezidenti Ursula fon der Lyayen iyulun 10-da Avropa Parlamentində ona qarşı keçirilən etimadsızlıq səsverməsindən keçə bilib.
Avropa Parlamentinin radikal sağçı üzvləri tərəfindən irəli sürülmüş təklif üzrə keçirilən səsvermədə deputatların əksəriyyəti Komissiya prezidentini dəstəkləyib. Əgər o, bu səsverməni uduzsaydı, Fon der Lyayen və onun rəhbərlik etdiyi Komissiya istefa verməli olacaqdı ki, bu da Avropa İttifaqında xaosa səbəb ola bilərdi.
"Politico" nəşri xəbər verir ki, təklifin əleyhinə 360, lehinə isə 175 deputat səs verib, 18 nəfər bitərəf qalıb. 720 deputatdan 553-ü səsvermədə iştirak edib. Təklifin qəbul olunması üçün azı 357 deputat onun lehinə səs verməli idi.
Gözlənildiyi kimi, xanım Fon der Lyayen mübarizəyə davam edəcək, lakin onun problemləri hələ bitməyib. 2014-cü ildən bəri ilk dəfə keçirilən etimadsızlıq səsverməsi Avropa Komissiyasının prezidentinə qarşı artan siyasi narazılığı üzə çıxarır. O, Avropanın böyük bir hissəsi kimi, sağa meyl etməkdə ittiham olunur ki bu da onu müttəfiq iki əsas partiya ilə ziddiyyətə salır. Sosialistlər və liberallarla Avropa Komissiyasının prezidenti arasında fikir ayrılıqları var.
Türkiyə Ərdoğana görə 'Grok'u bloklayıb
Türkiyə hakimiyyəti istifadəçilərin sorğularına cavablarında ölkə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğana qarşı təhqiramiz ifadələr işlədildiyini əsas gətirərək "Grok" çat-botunu bloklayıb. Bu çat-bot İlon Maskın "xAI" şirkəti tərəfindən hazırlanaraq X sosial şəbəkəsinə inteqrasiya olunub.
Ankara baş prokurorunun məsələ ilə bağlı istintaqın başlanması barədə göstəriş verdiyi bildirilir. Bu, Türkiyədə süni intellekt çat-botunun qadağan edilməsi ilə bağlı ilk haldır.
Son günlərdə "Grok"un fəaliyyəti təkcə Türkiyədə deyil, həmçinin ABŞ-də və X platformasının rusdilli seqmentində də diqqət çəkib. Bir sıra istifadəçilər çat-botun bəzi paylaşımlarında antisemit məzmun və nasist lider Adolf Hitlərə təriflər olduğunu bildirib. Bundan sonra "Grok" daha əvvəl X platformasında yerləşdirdiyi bir sıra mesajları silib.
X sosial media istifadəçiləri "Grok"un Ukraynaya müdaxiləni dəstəkləyənlərlə apardığı söhbətlərə diqqət çəkiblər. Bildirilir ki, çat-bot bu cür istifadəçiləri kəskin şəkildə tənqid edir və tez-tez Ukraynanı dəstəkləyən istifadəçilərə xas olan ifadələrdən ("vatniklər", "zetniklər" və s.) istifadə edir. Eyni zamanda, "Grok"un mövqeyini əsaslandırmaq üçün məntiqi arqumentlər gətirdiyi də qeyd olunur.
Bununla belə, bəzi istifadəçilər bildirib ki, digər dialoqlarda "Grok", əksinə, Ukraynanı tənqid edir.
Çat-bot dəfələrlə həm öz yaradıcısı İlon Maskı, həm də ABŞ prezidenti Donald Trampı da onların siyasi rəqiblərinin arqumentlərindən istifadə edərək tənqid edib.
Bir gün əvvəl yayılan məlumatlara görə, "xAI" şirkəti çat-botun davranış modelində dəyişiklik edib. Bu dəyişiklik çərçivəsində çat-bota əvvəllər siyasi cəhətdən qeyri-dəqiq sayılan fikirləri səsləndirməyə, eləcə də medianın mümkün qərəzliliyini nəzərə almağa icazə verilib. Bununla belə, tərtibatçıları bildirir ki, hər bir halda çat-botun cavabları faktlara əsaslanmalıdır.
Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi 'Taliban' liderlərinin həbsinə order verib
Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi (ICC) iyulun 8-də Əfqanıstandakı "Taliban" rəhbərliyi ilə bağlı həbs orderləri çıxarıb. Onlar qızlara və qadınlara qarşı cinsiyyət ayrıseçkiliyi və təqibdə, "onları əsas hüquq və azadlıqlardan məhrum etməkdə" ittiham olunur. "Taliban" sözçüsü məhkəmənin bu qərarını "cəfəng" adlandırıb və qeyd edib ki, onların rejimi bu məhkəməni tanımır.
ICC hakimləri yayımlanan bəyanatda bildiriblər ki, "Taliban"ın ruhani lideri və Əfqanıstanın de-fakto rəhbəri Heybətulla Axundzadə, eləcə də "Taliban" tərəfindən yaradılmış Ali Məhkəmənin rəhbəri Əbdül Hakim Həqqaninin "gender əsaslı təqib cinayəti" törətməsindən şübhələnmək üçün "əsaslı" səbəblər mövcuddur.
"Məhkəmənin qənaətinə görə, "Taliban" ümumi əhali üçün müəyyən qaydalar və qadağalar tətbiq etsə də, qızlar və qadınları məhz onların cinsiyyətinə görə hədəf alıb, onları əsas hüquq və azadlıqlardan məhrum edib",- ICC-nin bəyanatında vurğulanır.
"Taliban" 2021-ci ildə Əfqanıstanda yenidən hakimiyyəti ələ keçirdikdən sonra qadınların hüquqlarını kəskin şəkildə məhdudlaşdırıb və bunu İslam hüququ – şəriət tələblərini yerinə yetirməklə əsaslandırıb. Hüquq müdafiəçiləri, yerli sakinlər, hətta bəzi hallarda "Taliban" üzvlərinin özləri də qadınlara qarşı repressiyalar, o cümlədən qətllər, işgəncələr, həbs cəzaları və cinsi zorakılıq halları barədə məlumat veriblər.
Əfqanıstan rəsmi olaraq Roma Statutunun iştirakçısıdır, yəni ICC-nin yurisdiksiyası ölkəyə şamil olunur. Lakin bu sənədə qoşulmuş və ICC ilə əməkdaşlıq etmiş hökumət artıq mövcud deyil, həmin hakimiyyət "Taliban" tərəfindən devrilib.
"Taliban"ın sözçüsü Zəbiulla Mücahid orderlə bağlı X hesabındakı paylaşımında bildirib: "Bu cür cəfəng xarakterli bəyanatlar "Taliban" rəhbərliyinin şəriətə (İslam qanunlarına) olan möhkəm sədaqətinə və öhdəliyinə heç bir təsir göstərməyəcək".
O əlavə edib ki, "Taliban" hökuməti ICC-ni tanımır.
Tramp: 'Putin çox cəfəngiyat danışıb', sanksiyalar mümkündür
ABŞ prezidenti Donald Tramp iyulun 8-də hökumət kabinetinin Ağ evdə keçirilən iclasında bəyan edib ki, o, Rusiya prezidenti Vladimir Putindən narazıdır və Ukraynadakı müharibəni dayandırmaq istəmədiyinə görə Rusiyaya qarşı əlavə sanksiyaların tətbiqi imkanını nəzərdən keçirir.
Trampın sözlərinə görə, Putin "bizə çoxlu cəfəngiyat danışıb". ABŞ dövlət başçısı vurğulayıb ki, rusiyalı həmkarı onunla "nəzakətlə" davranır, lakin Trampın dediyinə görə, bu, əslində "heç bir əhəmiyyət kəsb etmir", çünki çox sayda insan ölməyə davam edir.
Rusiyanın son hərəkətlərinə necə cavab verəcəyi ilə bağlı suala cavabında ABŞ prezidenti Tramp bildirib ki, o, "kiçik sürpriz" edə bilər. Prezident deyib ki, bir qrup senator tərəfindən Rusiyaya qarşı hazırlanmış yeni sanksiyalar haqqında qanun layihəsini öyrənir. Trampın sözlərinə görə, həmin sənədin qəbul edilməsi onun bu məsələ ilə bağlı rəyindən asılı olacaq.
Prezident həmçinin ABŞ-nin Ukraynaya silah tədarükündəki rolunu bir daha vurğulayaraq bildirib ki, Amerika silahları sayəsində Kiyev, bir çoxlarının proqnozlaşdırdığı kimi, üç-dörd gün ərzində müharibədə təslim olmayıb. Tramp qeyd edib ki, o, yaxın zamanda Ukraynaya yeni müdafiə təyinatlı silahların göndərilməsini təsdiqləyib, çünki "Putin insanlara qarşı düzgün davranmır. O, həddindən artıq çox insan öldürür".
Prezident Trampın bu fikirləri Pentaqonun açıqlamaları fonunda səslənib. Pentaqon bildirib ki, ABŞ "ukraynalıların özlərini müdafiə etmək qabiliyyətini təmin etmək məqsədilə" bu ölkəyə əlavə silahlar göndərir və davamlı sülhə nail olmaq, qətllərə son qoymaq üçün çalışır.
"Axios" saytı Tramp administrasiyasındakı mənbələrə istinadən yazıb ki, Ağ evin rəhbəri Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenskiyə "Patriot" hava hücumundan müdafiə sistemləri üçün dərhal 10 raketin Kiyevə göndəriləcəyinə söz verib. Bu bəyanat Tramp ilə Zelenski arasında ötən həftə baş tutmuş telefon danışığı zamanı səslənib. "Axios"un mənbələri həmçinin qeyd edib ki, Tramp Ukrayna liderinə digər tədarük yollarının tapılmasında da yardım etməyə söz verib. Xüsusilə qeyd olunur ki, Vaşinqton Almaniyadan ABŞ-də istehsal olunmuş "Patriot" sistemlərini alaraq onları Ukraynaya ötürməyini istəyir.
Ermənistanda daha bir deputatın toxunulmazlığı qaldırılıb
Ermənistan parlamentində baş prokurorun vəsatətinin lehinə səs verilib, "Ermənistan" fraksiyasının deputatı Artur Sarkisyan toxunulmazlıq hüququndan məhrum edilib.
Səsvermədə yalnız iqtidar partiyası iştirak edib, hər iki müxalifət fraksiyası - "Hayastan" və "Pativ Unem" səsverməni boykot edib. 62 deputat qərarın lehinə səs verib.
A.Sarkisyan terrora hazırlıq və hakimiyyəti ələ keçirməkdə ittiham olunur. Baş prokuror Anna Vardapetyanın sözlərinə görə, o, etirazçıları "zərbə qrupları"na cəlb etməkdə ittiham olunur.
İyulun 7-də parlament "Ermənistan" fraksiyasının rəhbəri, keçmiş müdafiə naziri Seyran Ohanyan və franksiyanın katibi Artsvik Minasyanı toxunulmazlıqdan məhrum edib və bununla da baş prokurora müxalif deputatlara qarşı cinayət işi açmaq imkanı verilib.
