Xəbərlər
MN: Fərrux kəndi və ətraf yüksəkliklərdəki mövqelərdə heç bir dəyişiklik baş verməyib
Azərbaycan ordusunun Fərrux ərəzisindən çıxması barədə Rusiya Müdafiə nazirliyinin yaydığı məlumatdan bir qədər sonra Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi bu məlumatı təkzib edib. Nazirliyin martın 27-də yaydığı məlumatda deyilir ki, Azərbaycan Ordusunun Fərrux kəndi və ətraf yüksəskliklərdəki mövqelərində heç bir dəyişiklik baş verməyib.
"Azərbaycan Ordusunun ölkəmizin suveren ərazilərinin tərkib hissəsi olan Fərrux kəndi və ətraf yüksəkliklərdəki mövqelərində heç bir dəyişiklik baş verməyib. Azərbaycan Ordusunun bölmələrinin həmin mövqelərdən geri çəkilməsi haqqında məlumat həqiqəti əks etdirmir. Ordumuz əməliyyat şəraitinə tam nəzarət edir".
Nazirlik həmçinin Rusiya tərəfinin açıqlamasında atəşkəsin guya Azərbaycan tərəfindən pozulması barədə verilmiş məlumatın da həqiqətə uyğun olmadığını və Azərbaycan hərbçiləri arasında yaralanma halı qeydə alınmadğını bildirir.
"Bir daha xatırlatmaq istərdik ki, Azərbaycan ərazisində “Dağlıq Qarabağ” adlı inzibati ərazi vahidi yoxdur. Rusiya Müdafiə nazirliyinin 26 və 27 mart tarixli açıqlamalarında “Dağlıq Qarabağ” ifadəsinin işlədilməsi Azərbaycan Respublikasının beynəlxalq birlik, o cümlədən Rusiya Federasiyası tərəfindən tanınmış və qəbul edilmiş ərazi bütövlüyünə qarşı hörmətsizlikdir"
Müdafiə Nazirliyi Rusiyanın Müdafiə Nazirliyinə xatırlafır ki, fevral ayında Azərbaycanla və Rusiya prezidentləri arasında Mütəfiqlik Bəyannaməsini yara salır.
"Rusiya Federasiyası Müdafiə Nazirliyinə xatırlatmaq istərdik ki, 2022-ci il 22 fevral tarixində iki ölkə prezidentləri tərəfindən imzalanmış Müttəfiqlik qarşılıqlı fəaliyyəti haqqında Bəyannamənin birinci bəndində qeyd olunur ki, “Rusiya Federasiyası və Azərbaycan Respublikası öz münasibətlərini müttəfiqlik qarşılıqlı fəaliyyəti, iki ölkənin müstəqilliyinə, dövlət suverenliyinə, ərazi bütövlüyünə və dövlət sərhədlərinin toxunulmazlığına qarşılıqlı hörmət, eləcə də bir-birinin daxili işlərinə qarışmamaq, hüquq bərabərliyi və qarşılıqlı fayda, mübahisələrin dinc yolla həlli və güc tətbiq etməmək və ya güclə hədələməmək prinsiplərinə sadiqlik əsasında qururlar”.”.
Nazirliyin açıqlamasında daha sonra bəyannamənin 18-ci bəndini də bir daha xatırladılır. Qeyd olunur ki, Rusiya Müdafiə Nazirliyinin bu açıqlamaları Rusiya prezidenti tərəfindən imzalanmış bəyannaməyə hörmətsizlikdir.
"...18-ci bəndinə əsasən, Rusiya Federasiyası və Azərbaycan Respublikası beynəlxalq terrorçuluq, ekstremizm və separatçılıq təhdidlərinə, qarşı mübarizədə və onların neytrallaşdırılmasında səylərini birləşdirirlər. Rusiya Federasiyası Müdafiə Nazirliyi bu açıqlaması ilə eyni zamanda Rusiya Federasiyasının Prezidenti, Rusiya Silahlı Qüvvələrinin Ali baş komandanı Vladimir Vladimiroviç Putin tərəfindən də imzalanmış sözügedən bəyannaməyə də hörmətsizlik nümayiş etdirir"
Müdafiə Nazirliyi bir daha Rusiya Müdafiə nazirliyinə xatırladır ki, Azərbaycanın Xocalı rayonunda "Furux" adlı kənd yoxdur.
"Qeyd edilən kəndin adı FƏRRUXDUR. Ümid edirik ki, növbəti açıqlamalarda kəndin adı düzgün formada göstəriləcəkdir" Azərbaycan Müdafiə Nazirliyinin açıqlamasında vurğulanır.
***
Azərbaycan Fərruxdan öz bölmələrini çıxarıb-Rusiya Müdafiə Nazirliyi
"Danışıqların nəticələrinə əsasən, Azərbaycan tərəfi FURUX (Fərrux -AR.) yaşayış ərazisindən öz bölmələrinin çıxarılmasını həyata keçirib".
Martın 27-də Rusiya Müdafiə Nazirliyinin yaydığı məlumatda belə deyilir.
Nazirliyin məlumatında bir də atəşkəsin iki dəfə Azərbaycan silahlı qüvvələri tərəfindən pozulduğu vurğulanır. Həmçinin qeyd olunur ki, atışma nəticəsində hər iki tərəfdən iki nəfər yaralanıb.
Azərbaycan Müdafiə Nazirliyinin hələkə bu açıqlamaya münasibəti bəlli deyil.
***
"Azərbaycan Respublikası Müdafiə Nazirliyi Rusiya Federasiyası Müdafiə Nazirliyinin 2022-ci il 26 mart tarixli həqiqəti əks etdirməyən və birtərəfli açıqlaması ilə bağlı təəssüfünü bildirir".
Azərbaycanın müdafiə naziriyi Rusiya müdafiə nazirliyinin martın 26-da yaydığı məlumata verdiyi reaksiyada belə deyilir.
Məlumatda martın 25-də iki ölkənin müdafiə nazirləri telefon danışığı zamanı Rusiya sülhməramlı kontingentinin müvəqqəti yerləşdiyi Azərbaycan əraziləri boyunca yaranmış vəziyyət müzakirə edilib. Söhbət zamanı Azərbaycan tərəfi bəyan edib ki, məntəqələrdə mövqelərin və dislokasiya yerlərinin dəqiqləşdirilməsi aparılır.
"Lakin buna baxmayaraq martın 26-sı səhər saatlarında qeyri-qanuni erməni silahlı dəstələrinin üzvləri Azərbaycan Ordusunun bölmələrinə qarşı təxribat törətməyə cəhd göstərib. Dərhal görülən tədbirlər nəticəsində qeyri-qanuni erməni silahlı dəstələrinin üzvləri geri çəkilməyə məcbur edilib".
Müdafiə Nazirliyi bildirir ki, Azərbaycan 2020-ci il 10 noyabr tarixli üçtərəfli bəyanata sadiqdir və onun heç bir müddəasını pozmayıb.
"Təəssüflə qeyd edirik ki, həmin bəyanatın 4-cü bəndinə uyğun olaraq, Ermənistan ordusunun qalıqlarının və qeyri-qanuni erməni silahlı dəstələrinin Azərbaycan ərazilərindən tam olaraq çıxarılması indiyə qədər icra edilməmişdir. Buna görə bəyanatın müddəalarını pozan Azərbaycan deyil, məhz Ermənistandır".
Nazirliyin açıqlamasında bildirir ki, Rusiya Federasiyası Müdafiə Nazirliyinin bu açıqlaması ikitərəfli əlaqələrin mahiyyətinə və 2022-ci il 22 fevral tarixində iki ölkə arasında imzalanmış müttəfiqlik qarşılıqlı fəaliyyəti haqqında Bəyannaməyə ziddir.
Azərbaycan ərazisində “Dağlıq Qarabağ” adlı inzibati ərazi vahidi yoxdur. Açıqlamada qeyd edilən kəndin adı Furux deyil, Fərruxdur".
Nazirlik bildirir ki, "yuxarıda qeyd edilənlərlə əlaqədar Azərbaycan Respublikası Müdafiə Nazirliyi Rusiya Federasiyası Müdafiə Nazirliyini üçtərəfli bəyanatın müddəalarına uyğun olaraq Ermənistan ordusunun qalıqlarının və qeyri-qanuni erməni silahlı dəstələrinin Azərbaycanın beynəlxalq birlik tərəfindən tanınmış ərazilərindən tam olaraq çıxarılmasını təmin etməyi, Azərbaycan silahlı qüvvələrinin ölkəmizin suveren əraziləri daxilində hərəkətini təhrif edilmiş formada qələmə verməməyi, “Dağlıq Qarabağ” ifadəsi işlətməməyi və Azərbaycan ərazilərinin adını düzgün olaraq göstərməyi xahiş edir"-deyə Azərbaycan Müdafiə Nazirliyinin bəyanatında deyilir.
***
Rusiya müdafiə nazirliyinin məlumatından sonra Rusiyanın xarici işlər nazirliyi də tərəfləri təmkinli olmağa çağırıb.
"Biz tərəfləri təmkin nümayiş etdirməyə və mövcud üçtərəfli sazişlərə ən yüksək səviyyədə ciddi əməl olunmasını təmin etməyə çağırırıq"
****
"Martın 24-dən 25-dək Azərbaycan Respublikasının silahlı qüvvələri Rusiya, Azərbaycan və Ermənistan liderlərinin 9 noyabr 2020-ci il tarixli üçtərəfli bəyanatının müddəalarını pozaraq, Rusiya sülhməramlı kontingentinin məsuliyyət zonasına daxil olub. Dağlıq Qarabağ ərazisində müşahidə məntəqəsi qurub. “Bayraktar-TB 2” tipli pilotsuz uçuş aparatı Furux (Fərux-A.) yaşayış məntəqəsi ərazisində Dağlıq Qarabağ silahlı birləşmələrinin bölmələrinə 4 zərbə endirib".
Belə bir məlumat martın 26-da Rusiya Müdafiə Nazirliyinin Qarabağdakı Rusiya sülhməramlı kontingentinin fəaliyyəti haqqında dərc etdiyi bülletenində yer alıb.
Məlumatda deyilir ki, "hazırda Rusiya sülhməramlı kontingentinin komandanlığı vəziyyətin həlli və qoşunların ilkin mövqelərinə qaytarılması üçün tədbirlər görür. Qoşunların çıxarılması üçün Azərbaycan tərəfinə müraciət göndərilib".
Xatırlatma
Qarabağ münaqişəsi müasir mərhələdə 1988-ci ildə başlayıb. Daha sonra Ermənistan və Azərbaycan arasında silahlı toqquşmalar baş verib. 1994-cü ildə gerçəkləşən atəşkəs razılaşmasına qədər Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ bölgəsi və ona bitişik 7 rayonu işğal edilmişdi. Amma 2020-ci ildə İkinci Qarabağ müharibəsi nəticəsində Azərbaycan Dağlıq Qarabağ bölgəsinin bir hissəsinə və ətraf 7 rayona nəzarəti bərpa edib. Həmin ilin 10 noyabr razılaşmasına (Azərbaycan, Ermənistan və Rusiya arasında) əsasən, döyüşlər dayandırılıb, Laçın dəhlizində və Qarabağda Rusiya sülhməramlıları yerləşdirilib. Keçmiş Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətinin çox hissəsinin tanınmayan qurumun və Rusiya sülhməramlılarının nəzarətində qaldığı bildirilir.
Bütün xəbərləri izləyin
İctimai fəalın 30 sutka həbs edildiyi bildirilir
İctimai fəal Anar Abdulla inzibati qaydada 30 sutka həbs edilib. Bu barədə onun yaxınları məlumat yayıb.
Yaxınlarının sözlərinə görə, fəal iyulun 11-də Binəqədi rayon Məhkəməsinin qərarı ilə İnzibati Xətalar Məcəlləsinin 510-cu (xırda xuliqanlıq) və 535.1-ci (polisin qanuni tələblərinə tabe olmamaq) maddələri ilə təqsirli bilinib.
Onların vurğulamasına görə, A.Abdulla məhkəmədə bildirib ki, Atatürk Prospektində avtobusdan düşəndə saxlanılıb və heç bir inzibati xəta törətməyib.
Bütün bu deyilənlərə Binəqədi rayon Məhkəməsi və Daxili İşlər Nazirliyindən münasibət almaq mümkün olmayıb.
A.Abdulla Seçkilərin Monitorinqi və Demokratiyanın Tədrisi Mərkəzinin (SMDT) sədri Anar Məmmədli ilə birlikdə cinayət işinə cəlb olunub. O, qaçaqmalçılıq da daxil olmaqla səkkiz maliyyə cinayəti əməlində ittiham olunur. Barəsində polisin nəzarətinə vermə-qətimkan tədbiri seçilib.
Xatırlatma
SMDT rəhbəri A.Məmmədli ötən il aprelin 29-dan həbsdədir. Ona qarşı öncə Cinayət Məcəlləsinin 206.3.2-ci (qaçaqmalçılıq, əvvəlcədən əlbir olan bir qrup şəxs tərəfindən törədildikdə) maddəsi ilə ittiham irəli sürülsə də, istintaqın sonunda qanunsuz sahibkarlıq, cinayət yoluyla əldə edilmiş əmlakın leqallaşdırılması, vergidən yayınma və s. əlavə maddələrlə ittiham ağırlaşdırılıb. Həmin maddələrdə 12 ilədək həbs cəzası nəzərdə tutulub.
Hüquq müdafiəçilərinin hesabatına görə, hazırda Azərbaycanda 370-dən çox siyasi məhbus var. Azərbaycan hakimiyyəti isə ölkədə siyasi iradəsinə görə insanların təqib olunmadığını bildirir və siyasi məhbusların olmasını qəbul etmir.
Azərbaycan ifadə azadlığına görə 144-cü yerdə
İllik Qlobal İfadə Hesabatına (2025) görə, 5.6 milyarddan çox insan son 10 ildə ifadə azadlığının azalması ilə üzləşib.
Hesabata əsasən, ifadə azadlığı reytinqləri 77 ölkədə aşağı düşüb, hazırda yalnız 35 ölkə "açıq" kateqoriyasında yer alır. Bu, qlobal miqyasda ifadə azadlığının ciddi şəkildə gerilədiyini göstərir.
Hesabatda qeyd olunur ki, son 10 il ərzində ifadə azadlığında yaxşılaşma yalnız dünya əhalisinin 4 faizinə – 300 milyondan az insana təsir edib. Bu müsbət dəyişiklik cəmi 15 ölkədə qeydə alınıb.
Hər 20 nəfərdən biri ifadə azadlığında irəliləyiş, 19 nəfər bunun əksini –geriləmə yaşayıb.
Bu il ən yüksək reytinqə malik ölkələr Danimarka, İsveçrə və İsveç olub (müvafiq olaraq 94, 93 və 93 bal). Siyahının sonunda isə Belarus, Nikaraqua və Şimali Koreya qərarlaşıb (müvafiq olaraq 1, 1 və 0 bal).
Qeyd olunub ki, təkcə bir il ərzində (2024) 13 ölkənin göstəriciləri azalıb.
Hesabatın təqdim etdiyi şkalada Azərbaycan 6 balla 161 ölkə arasında 144-cü yerdə qərarlaşıb. Ölkə ifadə azadlığının "böhran vəziyyətində" olduğu kateqoriyaya daxildir.
Azərbaycanın qonşuları olan Gürcüstan 56 balla 77-ci, Ermənistan 67 balla 59-cu sırada qərarlaşıb. Türkiyə siyahıda 9 balla 137-ci, Rusiya 3 balla 151-cidir.
Azərbaycanda rəsmi işləyənlər azalır
2025-ci ildə Azərbaycanda rəsmi işləyənlərin sayı azalıb. Bu barədə Dövlət Statistika Komitəsi (DSK) məlumat yayıb.
Komitənin bu gün, iyulun 11-də yaydığı son məlumata görə, 2025-ci il iyunun 1-i vəziyyətinə ölkə iqtisadiyyatında muzdla çalışan işçilərin sayı 1 milyon 769.2 min nəfər olub. Onlardan 873 min nəfəri iqtisadiyyatın dövlət sektorunda, 896.2 min nəfəri isə qeyri-dövlət sektorunda fəaliyyət göstərib.
Bundan bir ay əvvəl, mayın 1-də isə onların sayı 1 milyon 771.7 min, ilin əvvəlində isə 1 milyon 778.5 min nəfər təşkil edib. Beş ay ərzində ölkədə rəsmi işləyənlərin sayı 10 minə yaxın azalıb.
İlin əvvəlində işləyənlərin 882.8 min nəfəri dövlət, 895.7 min nəfəri isə qeyri-dövlət sektorunun payına düşüb. Bu rəqəmlərdən bəlli olur ki, işini itirənlər dövlət sektorunda çalışırmışlar.
Rəsmi rəqəmlərə görə, Azərbaycanda əməkqabiliyyətli insanların sayı 5 milyondan çoxdur. Halbuki, 2025-ci il yanvarın 1-nə olan ilkin məlumatlara əsasən, Azərbaycanda işsizlərin rəsmi sayı cəmi 282.3 min nəfər olub. Müstəqil iqtisadçılar deyir ki, bu rəqəm həqiqəti əks etdirmir. Onların fikrincə, Azərbaycanda işsiz kimi rəsmi qeydiyyata düşmək iş tapmaqdan çətindir.
Rəsmilər rəsmi işləyənlərin sayının azalması ilə bağlı hər hansı açıqlama verməyiblər.
2020-ci il koronovirus pandemiyasına qədər rəsmilər iddia edirdilər ki, son 15 ildə ölkədə 2 milyon iş yeri yaradılıb. Amma müstəqil iqtisadçılar da buna inanmır, həmin rəqəmin dəfələrlə şişirdildiyini hesab edirdilər.
Jurnalistlər Ukraynada Rusiya tərəfində vuruşan 500-dən çox xarici vətəndaşın ölümünü təsdiqləyib
Rusiyanın Ukraynaya qarşı genişmiqyaslı işğal müharibəsi başladıqdan bəri Rusiya silahlı qüvvələrinin azı 118 min 139 hərbi qulluqçusu həlak olub. Bu rəqəmə 28 ölkədən olan 523 xarici döyüşçü də daxildir. Bu barədə məlumatı BBC-nin Rusiya xidməti yayıb. Məlumatlar "Mediazona" və könüllülər qrupu ilə birgə aparılan hesablamalara əsaslanır.
Söhbət müqavilə imzalanan zaman Rusiya vətəndaşlığı olmayan və onların ölümünü açıq mənbələr əsasında təsdiqləmək mümkün olan xarici vətəndaşlardan gedir.
Həlak olmuş əcnəbilər arasında ən çox Tacikistan vətəndaşı qeydə alınıb - 72 nəfər. Onların ardınca Nepal (70 nəfər) və Özbəkistan (66 nəfər) gəlir. Araşdırmaya görə, Tacikistan və Özbəkistandan olan ölən əsgərlərin yarıdan çoxu Rusiya həbsxanalarından cəbhəyə göndərilən şəxslərdir.
Həlak olan əcnəbilərin sayına görə dördüncü yerdə Gürcüstan qərarlaşıb - 63 nəfər. Onların, demək olar ki, hamısı beynəlxalq səviyyədə tanınmayan Cənubi Osetiya və Abxaziya bölgələrinin sakinləridir. 54 hərbçi ilə beşinci yerdə Ukrayna gəlir. Hesablamalarda yalnız genişmiqyaslı müharibə başlamazdan əvvəl Ukraynanın nəzarətində olan ərazilərdə qeydiyyatda olan şəxslər nəzərə alınıb. Onların əksəriyyəti islah koloniyalarından müharibəyə cəlb olunub.
Bundan əlavə, Rusiya tərəfində Ukraynaya qarşı müharibədə Efiopiya, Zambiya, Mərkəzi Afrika Respublikası, Tanzaniya, Toqo və ABŞ vətəndaşlarının da döyüşdüyü qeyd olunur.
'Reuters': Tramp Ukraynaya 300 milyon dollarlıq hərbi yardım göndərəcək
ABŞ prezidenti Donald Tramp bu ilin yanvarında vəzifəyə qayıtdıqdan sonra ilk dəfə olaraq prezident səlahiyyətindən yararlanaraq Kiyevə silah göndərəcək. Prezident Trampın müvafiq planı ilə tanış olan iki mənbə bu barədə "Reuters"ə bildirib. Eks-prezident Co Bayden bu səlahiyyətdən tez-tez istifadə edib.
Trampın bu addımı onun Ukraynanın müdafiəsində maraqlı olduğuna işarədir.
Mənbələr bildirib ki, Trampın komandası Prezidentin Silahların Təcili Çıxarılması Səlahiyyəti (Presidential Drawdown Authority) əsasında Ukraynaya göndərilmək üçün ABŞ-nin mövcud silah ehtiyatlarından uyğun silah və sursatları seçəcək. Mənbələrdən biri bu silahların dəyərinin 300 milyon dollar ola biləcəyini qeyd edib.
Bu həftənin əvvəlində prezident Tramp deyib ki, ABŞ Rusiyanın güclənən hücumlarından müdafiə olunmaq üçün Ukraynaya daha çox silah göndərəcək.
Mənbələr bildiriblər ki, hərbi yardım paketinə "Patriot" raketləri və ortamənzilli hücum raketləri daxil ola bilər, lakin dəqiq hansı silah-sursatın göndəriləcəyi ilə bağlı hələ qərar verilməyib.
İndiyədək Tramp administrasiyası Ukraynaya yalnız keçmiş prezident Co Bayden tərəfindən təsdiqlənmiş silahları göndərib. Prezidentin adıçəkilən səlahiyyəti ona fövqəladə vəziyyətlərdə müttəfiqlərə yardım məqsədilə ABŞ-nin silah ehtiyatlarından birbaşa istifadə etməyə imkan verir.
Pentaqon və Ağ ev məsələ ilə bağlı sorğuya dərhal cavab verməyib.
Prezident Trampın Ukraynanın müdafiəsinə dair mövqeyi isə indiyə qədər qeyri-sabit olub. O, bəzən ABŞ-nin Ukraynaya hərbi yardımını tənqid edib və Rusiya haqqında müsbət danışıb, lakin, eyni zamanda, bəzən Kiyevə dəstəyini ifadə edib və Kremlə qarşı sərt tənqidlər səsləndirib.
Vaşinqtonun ABŞ prezidentinin müvafiq səlahiyyəti çərçivəsində Ukrayna üçün hələ 3.86 milyard dollar dəyərində yardımı qalır. Bu mexanizm üzrə son yardım yanvarın 9-da prezident Bayden tərəfindən elan edilmiş 500 milyon dollarlıq paket olub.
Ukraynanın əsas prioritetləri arasında isə "Patriot" sistemləri və GMLRS mobil reaktiv artilleriya sistemləri yer alır və bu silahlar yeni yardım paketinə daxil edilə bilər. Bu silahların Avropada yerləşdirilmiş ehtiyatlardan götürülməsi sayəsində onların bir neçə gün ərzində cəbhə bölgəsinə çatdırılması mümkündür.
ABŞ Konqresi Rusiyanın tammiqyaslı işğalından sonra keçən 3 il yarım ərzində Ukrayna və müttəfiq dövlətlərə 175 milyard dollar yardım və hərbi yardımı təsdiqləyib.
Neft-qaz sektorunda investisiya 24 faiz azalıb
2025-ci ilin yanvar-iyun aylarında əsas kapitala 8 milyard 73.5 milyon manat , yaxud əvvəlki ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 0.5 faiz az investisiya yönəldilib.
Bu barədə Dövlət Statistika Komitəsinin (DSK) bu gün, iyulun 10-da yaydığı məlumatda bildirilir.
Açıqlamaya görə, neft-qaz sektoruna yönəldilmiş investisiyaların həcmi 23.8 faiz azalıb, qeyri neft-qaz sektoruna investisiyaların həcmi isə 13.5 faiz artıb.
Müstəqil iqtisadçılara görə, bu, reallıqda ölkə iqtisadiyyatında azalma ilə müşahidə edilir. Neft-qaz sahəsi ölkənin əsas gəlir mənbəyidir.
DSK vurğulayır ki, hesabat dövründə ölkənin sənaye müəssisələri, bu sahədə fəaliyyət göstərən fərdi sahibkarlar 31.2 milyard manatlıq və ya əvvəlki ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 1.9 faiz az sənaye məhsulu istehsal ediblər. Neft-qaz sektorunda məhsul istehsalı 3.1 faiz azalıb, qeyri neft-qaz sektorunda isə 6.3 faiz artıb.
Ölkə ixracının təqribən 90 faizi neft və qaz sektorunun payına düşür.
Bugünlərdə dövlət başçısı İlham Əliyev deyib ki, son 20 il ərzində Azərbaycan iqtisadiyyatına 350 milyard ABŞ dolları sərmayə qoyulub. Onun vurğulamasına görə, Azərbaycanda çox müsbət sərmayə iqlimi mövcuddur. Amma bəzi müstəqil iqtisadçılar həmin fikirlə razılaşmırlar. Onların sözlərinə görə, üstəlik, ölkəyə yatırılan sərmayədən səmərəli istifadə edilməyib.
BMT: İyunda Ukraynada 232 dinc sakin həlak olub [Video]
BMT-nin Ukraynada İnsan Hüquqları üzrə Monitorinq Missiyası iyunda müharibə nəticəsində mülki şəxslər arasında ölən və yaralananlarla bağlı hesabatını açıqlayıb. Hesabata görə, iyunda Ukraynada azı 232 dinc sakin həlak olub, 1343 nəfər isə yaralanıb.
Bu ayda Ukraynada ölən və yaralanan mülki şəxslərin ümumi sayı 1575 nəfərdir ki bu da 2022-ci ilin aprelindən bəri bir ay üzrə qeydə alınan ən yüksək rəqəmdir. Bir ayda bu qədər çox mülki vətəndaşın həlak olması isə sonuncu dəfə təxminən bir il əvvəl baş verib.
BMT-nin hesabatında qeyd olunub ki, Ukrayna şəhərlərinin yaşayış məntəqələrinə uzaqmənzilli raket və döyüş dronları ilə endirilən zərbələr, iyunda mülki itkilərin əsas səbəbi olub. Ölüm sayının 53%-i bu hücumlardan qaynaqlanır.
2025-ci ilin iyununda Rusiyanın Ukrayna ərazisinə atdığı raketlərin və döyüş başlıqlarının sayı 2024-cü ilin iyun ayındakı göstəricidən on dəfə çoxdur.
Qeyd olunub ki, cəbhəyanı bölgələrdə mülki itkilərin səviyyəsi yüksək olaraq qalır. Bu, xüsusilə Xerson və Donetsk vilayətlərində yaxın məsafəli döyüş dronları ilə gerçəkləşdirilən hücumlarla bağlıdır.
ABŞ Ukraynada sülhün 'yol xəritəsi'ni görmək istəyir
ABŞ dövlət katibi Marko Rubio Kuala-Lumpurda keçirilən ASEAN ölkələrinin regional təhlükəsizlik forumu çərçivəsində Rusiya xarici işlər naziri Sergey Lavrovla görüşüb.
İnformasiya agentliklərinin xəbərinə görə, tərəflər arasında görüş 50 dəqiqə davam edib. Görüş zamanı müzakirə olunan mövzular arasında Rusiyanın Ukraynada apardığı müharibə, İran və Suriya ətrafındakı vəziyyət, eləcə də iki ölkənin diplomatik nümayəndəliklərinin fəaliyyətinin normallaşdırılması ilə bağlı məsələlər yer alıb.
Moskva Rusiya ilə ABŞ arasında birbaşa uçuşların bərpası məsələsini də qaldırıb.
Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin (XİN) bəyanatında deyilir ki, Lavrov və Rubio "münaqişələrin dinc yolla həllinə, Rusiya-Amerika iqtisadi və humanitar əməkdaşlığının bərpasına, həmçinin iki ölkənin cəmiyyətləri arasında azad təmasların təşviqinə qarşılıqlı marağı təsdiqləyiblər".
"Reuters"in məlumatına görə, Rubio Lavrovla görüşündə Rusiyanın Ukraynadakı münaqişənin sülh yolu ilə həlli məsələsindəki mövqeyində çevikliyin olmamasından məyusluğunu ifadə edib. Onun sözlərinə görə, ABŞ bu münaqişənin başa çatdırılması üçün "yol xəritəsi" görmək istəyir. O, Lavrovla söhbətini "açıq və vacib" adlandırıb.
Rubio həmçinin deyib ki, Lavrov ona Ukraynada müharibənin sona çatdırılması ilə bağlı əvvəl səsləndirilməmiş yeni təkliflər barədə də məlumat verib.
"Düşünürəm ki, bu, yeni və fərqli bir yanaşmadır... Mən bunu sülhə zəmanət verən adlandırmazdım, lakin bu, bizim prezidentə çatdıracağımız konsepsiyadır", - Rubio vurğulayıb. ABŞ dövlət katibi bu təkliflərlə bağlı hər hansı detalı açıqlamayıb.
Malayziyadan sonra Lavrov Rusiyanın davamlı olaraq hərbi əməkdaşlığını gücləndirdiyi Şimali Koreyaya səfər edəcək.
Ursula Fon der Lyayenə etimadsızlıq rədd edilib
Avropa Komissiyasının prezidenti Ursula fon der Lyayen iyulun 10-da Avropa Parlamentində ona qarşı keçirilən etimadsızlıq səsverməsindən keçə bilib.
Avropa Parlamentinin radikal sağçı üzvləri tərəfindən irəli sürülmüş təklif üzrə keçirilən səsvermədə deputatların əksəriyyəti Komissiya prezidentini dəstəkləyib. Əgər o, bu səsverməni uduzsaydı, Fon der Lyayen və onun rəhbərlik etdiyi Komissiya istefa verməli olacaqdı ki, bu da Avropa İttifaqında xaosa səbəb ola bilərdi.
"Politico" nəşri xəbər verir ki, təklifin əleyhinə 360, lehinə isə 175 deputat səs verib, 18 nəfər bitərəf qalıb. 720 deputatdan 553-ü səsvermədə iştirak edib. Təklifin qəbul olunması üçün azı 357 deputat onun lehinə səs verməli idi.
Gözlənildiyi kimi, xanım Fon der Lyayen mübarizəyə davam edəcək, lakin onun problemləri hələ bitməyib. 2014-cü ildən bəri ilk dəfə keçirilən etimadsızlıq səsverməsi Avropa Komissiyasının prezidentinə qarşı artan siyasi narazılığı üzə çıxarır. O, Avropanın böyük bir hissəsi kimi, sağa meyl etməkdə ittiham olunur ki bu da onu müttəfiq iki əsas partiya ilə ziddiyyətə salır. Sosialistlər və liberallarla Avropa Komissiyasının prezidenti arasında fikir ayrılıqları var.
Kiyevdə Ukrayna Təhlükəsizlik Xidmətinin polkovniki öldürülüb
Kiyevdə Ukrayna Təhlükəsizlik Xidməti (SBU) Xüsusi Əməliyyatlar Mərkəzinin baş əməliyyat müvəkkili, polkovnik İvan Voroniç güllələnib. Hadisə bu gün səhər saatlarında baş verib.
Ali Radanın sabiq deputatı İqor Mosiyçukun məlumatına görə, naməlum şəxs "səsboğucu ilə təchiz olunmuş tapançadan beş dəqiq atəş açıb, daha sonra cinayət yerindən qaçıb".
SBU qətllə bağlı istintaqın başladıldığını bildirib.
Azərbaycanda rus bölmələrinin bağlanması gündəmdə deyil-nazir
Azərbaycan məktəblərində rus bölmələrinin bağlanması məsələsi gündəmdə deyil. AZƏRTAC-ın xəbərinə görə, bunu iyulun 10-da elm və təhsil naziri Emin Əmrullayev ADA Universitetində "Sertifikatlaşdırma 2025: peşəkar müəllim - keyfiyyətli təhsil" mövzusunda keçirilən tədbirdə deyib.
Nazir bildirib ki, məqsəd şagirdlərin xarici dillərlə yanaşı, Azərbaycan dilini də yüksək səviyyədə bilməsini təmin etməkdir: "Rus dili üzrə müəllim hazırlığında müəyyən çatışmazlıqlar mövcuddur. Müəllimlərin işə qəbulu prosesində rus bölməsi üzrə imtahan nəticələri göstərir ki, maksimal nəticə 50–60 bal arasındadır. Azərbaycan bölməsi üzrə isə 80-dən yuxarıdır. Bu səbəbdən biz müəllimlərin işə qəbulunda aşağı bal toplamış namizədləri də nəzərə almağa məcbur oluruq".
Son həftələr Rusiya-Azərbaycan münasibətlərinin gərginləşməsi fonunda bəzi ölkə vətəndaşları dövlət hesabına rus dilində təhsil verməyin düzgün olmadığı və bunun aradan qaldırılması ilə bağlı təkliflər səsləndirirdilər.
Rəsmi məlumatlara görə, Azərbaycanda 300-dən çox məktəbdə rus dilində tədris aparılır. Ölkədə 4 mindən çox orta məktəbin olduğu bildirilir.
Xatırlatma
İki həftə öncə, iyunun 27-də Rusiya Federasiyasının Yekaterinburq şəhərində hüquq-mühafizə orqanları Azərbaycan əsilli insanlara qarşı əməliyyat keçirib, bu zaman iki şəxs həlak olub, 10-a yaxın şəxs də saxlanıb. Rusiya hüquq-mühafizə orqanları əməliyyatı illər əvvəl baş verən cinayət işinin təhqiqatı ilə izah ediblər. Amma sonrakı günlər Rusiyada Azərbaycan diasporunun bir sıra rəhbərləri və üzvləri də saxlanıb.
Başa tərəfdən, Azərbaycanda da narkotik və başqa ittihamlarla Rusiya vətəndaşları tutulub. Bütün bunlarla bağlı hər iki ölkənin xarici işlər nazirlikləri narazılıq və narahatlıqlarını ifadə ediblər.
Son günlər iki ölkə arasında münasibətlərin nisbətən normallaşdığı bildirilir.
Türkiyə Ərdoğana görə 'Grok'u bloklayıb
Türkiyə hakimiyyəti istifadəçilərin sorğularına cavablarında ölkə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğana qarşı təhqiramiz ifadələr işlədildiyini əsas gətirərək "Grok" çat-botunu bloklayıb. Bu çat-bot İlon Maskın "xAI" şirkəti tərəfindən hazırlanaraq X sosial şəbəkəsinə inteqrasiya olunub.
Ankara baş prokurorunun məsələ ilə bağlı istintaqın başlanması barədə göstəriş verdiyi bildirilir. Bu, Türkiyədə süni intellekt çat-botunun qadağan edilməsi ilə bağlı ilk haldır.
Son günlərdə "Grok"un fəaliyyəti təkcə Türkiyədə deyil, həmçinin ABŞ-də və X platformasının rusdilli seqmentində də diqqət çəkib. Bir sıra istifadəçilər çat-botun bəzi paylaşımlarında antisemit məzmun və nasist lider Adolf Hitlərə təriflər olduğunu bildirib. Bundan sonra "Grok" daha əvvəl X platformasında yerləşdirdiyi bir sıra mesajları silib.
X sosial media istifadəçiləri "Grok"un Ukraynaya müdaxiləni dəstəkləyənlərlə apardığı söhbətlərə diqqət çəkiblər. Bildirilir ki, çat-bot bu cür istifadəçiləri kəskin şəkildə tənqid edir və tez-tez Ukraynanı dəstəkləyən istifadəçilərə xas olan ifadələrdən ("vatniklər", "zetniklər" və s.) istifadə edir. Eyni zamanda, "Grok"un mövqeyini əsaslandırmaq üçün məntiqi arqumentlər gətirdiyi də qeyd olunur.
Bununla belə, bəzi istifadəçilər bildirib ki, digər dialoqlarda "Grok", əksinə, Ukraynanı tənqid edir.
Çat-bot dəfələrlə həm öz yaradıcısı İlon Maskı, həm də ABŞ prezidenti Donald Trampı da onların siyasi rəqiblərinin arqumentlərindən istifadə edərək tənqid edib.
Bir gün əvvəl yayılan məlumatlara görə, "xAI" şirkəti çat-botun davranış modelində dəyişiklik edib. Bu dəyişiklik çərçivəsində çat-bota əvvəllər siyasi cəhətdən qeyri-dəqiq sayılan fikirləri səsləndirməyə, eləcə də medianın mümkün qərəzliliyini nəzərə almağa icazə verilib. Bununla belə, tərtibatçıları bildirir ki, hər bir halda çat-botun cavabları faktlara əsaslanmalıdır.
Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi 'Taliban' liderlərinin həbsinə order verib
Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi (ICC) iyulun 8-də Əfqanıstandakı "Taliban" rəhbərliyi ilə bağlı həbs orderləri çıxarıb. Onlar qızlara və qadınlara qarşı cinsiyyət ayrıseçkiliyi və təqibdə, "onları əsas hüquq və azadlıqlardan məhrum etməkdə" ittiham olunur. "Taliban" sözçüsü məhkəmənin bu qərarını "cəfəng" adlandırıb və qeyd edib ki, onların rejimi bu məhkəməni tanımır.
ICC hakimləri yayımlanan bəyanatda bildiriblər ki, "Taliban"ın ruhani lideri və Əfqanıstanın de-fakto rəhbəri Heybətulla Axundzadə, eləcə də "Taliban" tərəfindən yaradılmış Ali Məhkəmənin rəhbəri Əbdül Hakim Həqqaninin "gender əsaslı təqib cinayəti" törətməsindən şübhələnmək üçün "əsaslı" səbəblər mövcuddur.
"Məhkəmənin qənaətinə görə, "Taliban" ümumi əhali üçün müəyyən qaydalar və qadağalar tətbiq etsə də, qızlar və qadınları məhz onların cinsiyyətinə görə hədəf alıb, onları əsas hüquq və azadlıqlardan məhrum edib",- ICC-nin bəyanatında vurğulanır.
"Taliban" 2021-ci ildə Əfqanıstanda yenidən hakimiyyəti ələ keçirdikdən sonra qadınların hüquqlarını kəskin şəkildə məhdudlaşdırıb və bunu İslam hüququ – şəriət tələblərini yerinə yetirməklə əsaslandırıb. Hüquq müdafiəçiləri, yerli sakinlər, hətta bəzi hallarda "Taliban" üzvlərinin özləri də qadınlara qarşı repressiyalar, o cümlədən qətllər, işgəncələr, həbs cəzaları və cinsi zorakılıq halları barədə məlumat veriblər.
Əfqanıstan rəsmi olaraq Roma Statutunun iştirakçısıdır, yəni ICC-nin yurisdiksiyası ölkəyə şamil olunur. Lakin bu sənədə qoşulmuş və ICC ilə əməkdaşlıq etmiş hökumət artıq mövcud deyil, həmin hakimiyyət "Taliban" tərəfindən devrilib.
"Taliban"ın sözçüsü Zəbiulla Mücahid orderlə bağlı X hesabındakı paylaşımında bildirib: "Bu cür cəfəng xarakterli bəyanatlar "Taliban" rəhbərliyinin şəriətə (İslam qanunlarına) olan möhkəm sədaqətinə və öhdəliyinə heç bir təsir göstərməyəcək".
O əlavə edib ki, "Taliban" hökuməti ICC-ni tanımır.
Tramp: 'Putin çox cəfəngiyat danışıb', sanksiyalar mümkündür
ABŞ prezidenti Donald Tramp iyulun 8-də hökumət kabinetinin Ağ evdə keçirilən iclasında bəyan edib ki, o, Rusiya prezidenti Vladimir Putindən narazıdır və Ukraynadakı müharibəni dayandırmaq istəmədiyinə görə Rusiyaya qarşı əlavə sanksiyaların tətbiqi imkanını nəzərdən keçirir.
Trampın sözlərinə görə, Putin "bizə çoxlu cəfəngiyat danışıb". ABŞ dövlət başçısı vurğulayıb ki, rusiyalı həmkarı onunla "nəzakətlə" davranır, lakin Trampın dediyinə görə, bu, əslində "heç bir əhəmiyyət kəsb etmir", çünki çox sayda insan ölməyə davam edir.
Rusiyanın son hərəkətlərinə necə cavab verəcəyi ilə bağlı suala cavabında ABŞ prezidenti Tramp bildirib ki, o, "kiçik sürpriz" edə bilər. Prezident deyib ki, bir qrup senator tərəfindən Rusiyaya qarşı hazırlanmış yeni sanksiyalar haqqında qanun layihəsini öyrənir. Trampın sözlərinə görə, həmin sənədin qəbul edilməsi onun bu məsələ ilə bağlı rəyindən asılı olacaq.
Prezident həmçinin ABŞ-nin Ukraynaya silah tədarükündəki rolunu bir daha vurğulayaraq bildirib ki, Amerika silahları sayəsində Kiyev, bir çoxlarının proqnozlaşdırdığı kimi, üç-dörd gün ərzində müharibədə təslim olmayıb. Tramp qeyd edib ki, o, yaxın zamanda Ukraynaya yeni müdafiə təyinatlı silahların göndərilməsini təsdiqləyib, çünki "Putin insanlara qarşı düzgün davranmır. O, həddindən artıq çox insan öldürür".
Prezident Trampın bu fikirləri Pentaqonun açıqlamaları fonunda səslənib. Pentaqon bildirib ki, ABŞ "ukraynalıların özlərini müdafiə etmək qabiliyyətini təmin etmək məqsədilə" bu ölkəyə əlavə silahlar göndərir və davamlı sülhə nail olmaq, qətllərə son qoymaq üçün çalışır.
"Axios" saytı Tramp administrasiyasındakı mənbələrə istinadən yazıb ki, Ağ evin rəhbəri Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenskiyə "Patriot" hava hücumundan müdafiə sistemləri üçün dərhal 10 raketin Kiyevə göndəriləcəyinə söz verib. Bu bəyanat Tramp ilə Zelenski arasında ötən həftə baş tutmuş telefon danışığı zamanı səslənib. "Axios"un mənbələri həmçinin qeyd edib ki, Tramp Ukrayna liderinə digər tədarük yollarının tapılmasında da yardım etməyə söz verib. Xüsusilə qeyd olunur ki, Vaşinqton Almaniyadan ABŞ-də istehsal olunmuş "Patriot" sistemlərini alaraq onları Ukraynaya ötürməyini istəyir.
Ermənistanda daha bir deputatın toxunulmazlığı qaldırılıb
Ermənistan parlamentində baş prokurorun vəsatətinin lehinə səs verilib, "Ermənistan" fraksiyasının deputatı Artur Sarkisyan toxunulmazlıq hüququndan məhrum edilib.
Səsvermədə yalnız iqtidar partiyası iştirak edib, hər iki müxalifət fraksiyası - "Hayastan" və "Pativ Unem" səsverməni boykot edib. 62 deputat qərarın lehinə səs verib.
A.Sarkisyan terrora hazırlıq və hakimiyyəti ələ keçirməkdə ittiham olunur. Baş prokuror Anna Vardapetyanın sözlərinə görə, o, etirazçıları "zərbə qrupları"na cəlb etməkdə ittiham olunur.
İyulun 7-də parlament "Ermənistan" fraksiyasının rəhbəri, keçmiş müdafiə naziri Seyran Ohanyan və franksiyanın katibi Artsvik Minasyanı toxunulmazlıqdan məhrum edib və bununla da baş prokurora müxalif deputatlara qarşı cinayət işi açmaq imkanı verilib.
